ربات اينترنتي ( وب ربات ) يا به عبارت ساده تر بات، نرم افزاري كاربردي است كه به منظور انجام كارهاي خودكار در اينترنت طراحي شده است. ربات هاي اينترنتي بيشتر جهت انجام كارهاي ساده، تكراري و با حجم زياد، برنامه نويسي مي شوند. منظور از حجم زياد كارها، كارهايي هستند كه ميزان آنها به قدري زيادي است كه انجام دادن آنها از عهده انسان خارج است. بيشترين استفاده از ربات هاي اينترنتي در موتورهاي جستجوگر اينترنت است. بات هاي موتورهاي جستجو در صفحات مختلف وبسايت ها مي چرخند و مطالب آنها را براي فهرست بندي در منابع موتورهاي جستجو ليست مي كنند. البته وب مسترها با تنظيم كردن فايلي به اسم robots.txt در زمان طراحي سايت، مي توانند دسترسي بات ها به مطالب آن را كنترل ( محدود ) كنند. بات هايي مثل بات هاي موتورهاي جستجو جز بات هاي خوب حساب مي شوند، ولي برخي از اوقات طراحي بات ها براي مقاصد مخرب صورت مي گيرد.

همان طور كه گفته شد بات ها كارهاي با حجم بالا را به راحتي انجام مي دهند. (مثلا اضافه كردن يك الگوي خاص به 1000 مقاله كه در يك رده هستند.) انجام دادن اين كارها توسط نيروي انساني منطقي نيست، زيرا زمان بسيار زيادي مي برند.

قبل از هر چيز نياز است كه بدانيم يك بات براي انجام چه كار يا كارهايي طراحي مي شود. بايد اين مساله را نيز در نظر داشت كه قبلا باتي با توانايي هايي كه مي خواهيم طراحي شده يا نه.

بعد از به دست آوردن يك ايده كلي، نياز به نوشتن مشخصات بات داريم. تمام مشخصات و اين كه بات دقيقا چه كارهايي را انجام خواهد داد بايد نوشته شوند. هميشه مشورت كردن با افراد ( كارمنداني كه كارهاي مشابه بات را قبلا انجام مي داده اند، ) براي تكميل نوشتن تمام جزييات مربوط به بات مفيد است. در بيشتر موارد مشخصات بات شامل نكات كلي زير است:

بات مخرب نباشد: به اين معني كه كارهايي كه ممكن است مخرب در نظرگرفته شوند، انجام نخواهد داد.

بات مفيد باشد: عمليات انجام شده توسط بات مفيد باشند. از لحاظ كميت تعداد بيشتر از كارها نسبت به نيروي انساني انجام گيرد و كيفيت كارها هم بيشتر شود. ( درصد خطا كمتر شود. )

بات منابع ميزبان ( server ) را اشغال نكند: بات نبايد به صورتي برنامه نويسي شود كه منابع حجمي سرور را اشغال كند و باعث كند شدن سيستم شود.

بعد از مشخص شدن خصوصيات بات و طرح ريزي كلي ساختار آن، لازم است كه اين عمليات به شكل كد نوشته شوند. اين مرحله به وضوح تخصصي ترين قسمت طراحي بات است. در اين مرحله برنامه نويس انتخاب مي كند كه با چه زباني برنامه نويسي بات را انجام دهد. بات ها تقريبا با همه زبان هاي برنامه نويسي قابل طراحي هستند. انتخاب زبان برنامه نويسي، بستگي به آشنايي و تسلط برنامه نويس به يك زبان خاص دارد. در اينجا به چند زبان برنامه نويسي، كه براي نوشتن بات ها نيز مورد استفاده قرار مي گيرند، اشاره مي كنيم:

چارچوب دات‌نت ( Microsoft.NET Framework ) يك فناوري نرم‌افزاري است كه بر روي تمامي ويرايش‌هاي سيستم‌عامل ويندوز مايكروسافت قابل اجراست و در سيستم ‌عامل‌هاي ديگر از جمله لينوكس و مكينتاش نيز وارد شده است. دات نت باعث شد كه قدرت برنامه نويسي در زبانهاي تحت اين چارچوب يكسان شود و تفاوت فقط در نوع كد نويسي باقي بماند.

يك زبان برنامه‌نويسي است كه براي طراحي وب توسعه يافته‌است، اما مي‌توان از آن به عنوان يك زبان عمومي نيز استفاده‌كرد. كدهاي پي‌اچ‌پي توسط يك سرور وب كه نرم‌افزار پي‌اچ‌پي بر روي آن نصب باشد تفسير مي‌شوند. دستورهاي اين زبان مي‌توانند به صورت مستقيم در درون كدهاي اچ‌تي‌ام‌ال (زبان نشانه گذاري ابر متني ياHTML ) قرار بگيرند.

جاوا اسكريپت يك زبان برنامه نويسي مبتني بر شي است. اگر چه ساختار اين زبان به جاوا شباهت دارد، با اين وجود جاوا اسكريپت با زبان جاوا ارتباطي ندارد. كاربرد گسترده اين زبان در سايت ها و صفحات اينترنتي مي‌باشد و به كمك اين زبان مي‌توان به اشياء داخل صفحات HTML دسترسي پيدا كرد و آنها را تغيير داد.

بعد از اتمام برنامه نويسي، روي ربات تست انجام مي شود تا مشخص شود كه به درستي هدف مورد نظر را اجرا مي كند يا نه. در صورت عدم عملكرد صحيح، برنامه نويس كد هاي نوشته شده را بازنگري مي كند و به رفع اشكالات مي پردازد.

در صورت عملكرد موفق بات، اطلاعات بات كه شامل مراحل طراحي و نحوه كدنويسي مي شود، براي ارتقاي عملكرد ربات در آينده ذخيره و نگه داري مي شود.

بات ها به طور كلي 60 درصد ترافيك اينترنت را در اختيار دارند، به اين معني كه بيشتر مشاهدات وبسايت ها توسط آن ها صورت مي گيرد تا انسان ها. از بات هاي مفيد مي توان به بات هاي جستجوگر ( خزنده ) موتورهاي جستجو اشاره كرد. براي مثال گوگل-بات به منظور كمك به بهينه سازي سئو سايت ها طراحي شده است. ربات هاي مخرب حدود 35 درصد حجم اينترنت را در اختيار دارند. اين ربات ها بيشتر اوقات به وسيله هكرها ايجاد مي شوند و به انجام كارهاي ساده و تكراري جهت مصرف نمودن پهناي باند كاربران و سرقت اطلاعات شخصي مي پردازند. پركاربردترين تكنيك مقابله با بات هاي مخرب، استفاده از كد CAPTCHA است. اين كد براي تفكيك بين كاربر انسان و ربات هاي ساده درخواست مي شود. CAPTCHA متن رمزگذاري شده اي است كه براي كاربران انساني قابل مشاهده است.

بعضي از ربات ها با كاربران سرويس هاي اينترنتي ارتباط برقرار مي كنند. اين ارتباط مي تواند از طريق واسط هاي وب مثل ربات هاي فيس بوك و بات هاي توييتر باشد. اين ربات هاي گفتگوكننده به افراد امكان مي دهند سوالاتي را به زبان انگليسي پرسيده و سپس يك پاسخ مناسب ارائه مي دهند. ربات ها مي توانند كارهاي بسياري را مديريت كنند. از جمله مي توان به گزارش آب و هوا، اطلاعات كدپستي و ... اشاره نمود. برخي ديگر از ربات ها صرفا جنبه سرگرمي دارند. ربات ها در زمينه گردشگري هم بسيار به كار مي آيند. از جمله بات هايي كه به جمع آوري اطلاعات پروازها، هتل ها و مقاصد گردشگري مي پردازند. وب سرويس هاي گردشگري در برخي موارد با استفاده از اطلاعات جمع آوري شده توسط بات ها، خدمات رزرواسـيون آنلاين پرواز، هتل و ... را در اختيار كاربران مي گذارند. در مورد استفاده از ربات ها در امور تجاري بحث ها و اختلاف نظرهاي فراواني وجود دارد.